„A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół, ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać” a później „cisza spowiła ziemię” – tak wczoraj odszedł Jezus w swoim ludzkim ciele, ta cisza towarzyszy nam dzisiaj przez cały dzień. Cisza i pustka. Bóg Jezus zasnął w ludzkim ciele. Bóg Jezus umarł w ciele i zstąpił do Otchłani. Zstąpił do Otchłani, aby wyzwolić z uchwytu śmierci tych wszystkich którzy pogrążeni są w jej cieniu. Zstąpił do Otchłani uzbrojony w Krzyż aby pokonać śmierć, aby ona nie miała już nad nami władzy. Zstąpił do Otchłani bo wziął na siebie karę za nasze grzechy, „albowiem zapłatą za grzech jest śmierć”, zstąpił do Otchłani i wykupił nas. Ciało naszego Pana spoczywa w grobie, my od wczoraj adorujemy je w ciszy. Grób i cisza są ze sobą nierozerwalnie związane. Atmosfera skupienia i refleksji oraz adoracja Jezusa złożonego w grobie towarzyszą nam aż do Liturgii Wigilii Paschalnej. Wielka Sobota jest dniem cichego oczekiwania, cichej nadziei na zapowiedziane Zmartwychwstanie – „Zburzcie tą Świątynię, a Ja w trzy dni ja odbuduję”.
Owoc grzechu zjedzony przez Adama i Ewę, padł na podatny grunt, obumarł i wykiełkował, wyrosły z niego witki na bicze, ciernie na koronę i drzewo na krzyż. Na ból, hańbę i śmierć. Ale Jezus Chrystus dzisiejszej nocy zamieni to w moc, chwałę i życie wieczne. Szatan w swoim planie nie przewidział potęgi Miłości, która z symbolu zła i śmierci jakim miał być krzyż uczyniła symbol nieskończonej Miłości. Tej nocy Świątynia Jerozolimska zostanie odbudowana, bo mija trzeci dzień od jej zburzenia. Ewangelista św. Mateusz oznajmił nam to w słowach “Wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowanego. Nie ma Go tu, bo zmartwychwstał, jak zapowiedział”.
Jezus Chrystus jest Życiem i tak cała Liturgia Wielkiej Soboty skupia się wokół nowego Życia. Święty Augustyn nazwał noc wielkosobotnią Matką wszystkich Wigilii. Ta najbardziej wyjątkowa ze wszystkich Liturgii składa się z kilku części: Liturgii Światła, bogatej Liturgii Słowa, Liturgii Chrztu i Liturgii Eucharystii, czyli z symboli Życia: światła – słowa – wody i uczty.
Pierwszą częścią Wielkanocnej uroczystości jest Liturgia Światła, podczas której gromadzimy się wokół symbolizującej Zmartwychwstałego Chrystusa paschalnej świecy. Składa się na nią poświęcenie ognia i zapalenie paschału, który ma nam przypominać kolumnę ognia, która prowadziła Izraelitów przez Morze Czerwone. W znaku widzimy także Chrystusa, który dla nas jest taką kolumną ognia, światłem i przewodnikiem na drodze do zbawienia. Po poświęceniu ognia biskup na paschale wyżłobi rylcem krzyż, nad krzyżem grecką literę Alfa, pod krzyżem literę Omega, a na czterech polach między ramionami krzyża cyfry bieżącego roku. Potem umieści pięć symbolicznych gwoździ w formie krzyża – Chrystus wczoraj i dziś, początek i koniec, Alfa i Omega. Do Niego należy czas i wieczność. Słup ognia w postaci Paschału przejdzie środkiem Kościoła, po drugim wezwaniu biskupa „Oto Światło Chrystusa” odpalimy od Paschału nasze świece. Po czym zostanie on umieszczony na świeczniku, pokazując całemu światu Światło Pana. Następnie zostanie uroczyście odśpiewany Exsultet – Orędzie Paschalne – piękna pieśń której autorstwo przypisuje się św. Augustynowi lub św. Ambrożemu.
Za chwilę nastąpi przygaszenie świateł w Kościele, przygotujmy w między czasie swoje świece, które we wspomnianym wcześniej momencie zapalimy od świec, które służba ołtarza odpali od Paschału. Za chwilę rozpocznie się Liturgia.
Liturgia Słowa – Stary Testament
Ołtarz Słowa jest dzisiaj wyjątkowo bogato nakryty, za chwilę poprowadzeni przez lektorów i kantorów wyruszymy w podróż przez historię Zbawienia. Najpierw zobaczymy nieskończoną Miłość Boga, który stworzył świat. Przypomnimy sobie powołanie narodu wybranego i Jego pierwsze przymierze z Bogiem, a potem wyprowadzenie z niewoli egipskiej. Przed naszymi oczami staną Adam, Abraham i Mojżesz. Czytając księgi Izajasza, Barucha i Ezechiela przypomnimy sobie niestałość narodu wybranego, tak mocno obecną również w naszym życiu i zobaczymy miłosierność Boga, a na koniec usłyszymy zapowiedź Nowego Przymierza. Stary Testament dzisiaj powie nam, że “Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre”, tylko, że potem przyszedł na świat grzech. Bóg daje nam życie, przebacza i podnosi z kolan, raz za razem, przez wieki, a my ciągle go zdradzamy, odrzucamy i krzyżujemy.
Liturgia Słowa – Nowy Testament
Po czterdziestu dniach przerwy odśpiewaliśmy właśnie w bardzo uroczysty sposób hymn Gloria, symbolizuje to przejście ze Starego do Nowego Testamentu. Zapowiadane wcześniej wydarzenia, przyjście Syna Człowieczego, jego życie i śmierć, a ostatecznie odkupienie ludzi, stały się rzeczywistością. Św. Paweł przypomina nam, że poprzez chrzest, w każdym z nas realizuje się paschalne misterium Chrystusa. Wynurzamy się z wód śmierci, bo jesteśmy złączeni z Chrystusem tak w Jego śmierci, jak i w zmartwychwstaniu. Jako wyraz ogromnej radości odśpiewamy wielkanocne Alleluja, Chwalmy Pana – to nasz okrzyk radości i powitania Zmartwychwstałego Pana, który żyje i jest obecny wśród nas. Następnie wysłuchamy Ewangelii.
Liturgia Chrzcielna
Przez wiele wieków Liturgia Wielkiej Nocy była jednym z dwóch momentów, obok niedzieli zesłania Ducha Świętego, kiedy udzielano sakramentu chrztu. Misterium chrztu jest Sercem całej liturgii Wielkiej Nocy, właściwie wszystko w symbolach tego dnia obraca się wokół tego sakramentu. Rozpoczyna Ją poświęcenie wody za pomocą… ognia. Paschał z poświęconym ogniem zanurza się w naczyniu z wodą przeznaczoną do poświęcenia. To symbolika zanurzenia nas podczas chrztu w Chrystusie oraz zstąpienia Ducha Świętego – ognia, dawcy życia, który na początku stworzenia „unosił się nad wodami”. Kolejne zauważalne symbole to zdjęcie szat przed chrztem – symbol zwleczenia starego grzesznego życia; woda – która oczyszcza, odnawia i daje życie; nowe białe szaty – które symbolizują przyobleczenie się w Chrystusa.
Za chwilę odnowimy wspólnie przyrzeczenia chrzcielne na znak naszej wiernej przynależności do Tego, który zwyciężył grzech i śmierć. W tym czasie trzymamy ponownie zapalone świece.
Fotorelacje z Wigilii Paschalnej pod przewodnictwem księdza biskupa Krzysztofa Zadarko przygotował Tadeusz Jończyk.