16 lipca, jak każdego roku Kościół katolicki obchodzi liturgiczne Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel, czyli Matki Bożej Szkaplerznej. Karmel to wysokie wzniesienie na łańcuchu gór biegnących od środkowej Palestyny w kierunku Morza Śródziemnego. To tutaj, w średniowieczu udawali się chrześcijanie, którzy pragnęli oddać się pokucie, modlitwie, a na co dzień prowadzić życie pustelnicze. Z czasem, w XII w. z tych pustelników powstał zakon karmelitański. Ówczesny przełożony generalny – Szymon Stock zwrócił się do Matki Bożej, aby uczyniła jakiś widomy znak stwierdzający, że sprzyja Ona nowemu zakonowi. 16 lipca 1251r.Maryja ukazała się zakonnikowi i wręczyła mu wierzchnią część szaty noszonej przez karmelitów, zwaną szkaplerzem i powiedziała:
Przyjmij, synu szkaplerz twego zakonu, jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania.
Szkaplerz znany był już w starożytności, był elementem ubioru mnichów, używany jako odzienie wierzchnie, opadające z przodu i z tyłu prawie do stóp, aby nie pobrudzić habitu. Nabożeństwo szkaplerzne było początkowo praktykowane tylko we wspólnotach karmelitańskich. Z czasem jednak szkaplerz zaczęły nosić także świeckie osoby, pomniejszając jego rozmiary, aż powoli przybrał formę dwóch małych kawałków sukna spiętych tasiemką, noszonych na piersiach i na plecach. Na obu kawałkach płótna widnieją święte wizerunki, na jednym Matka Boża Szkaplerzna, na drugim Pan Jezus z Jego Najświętszym Sercem.
Do nabożeństwa szkaplerznego przywiązane są przywileje uznane przez Kościół:
– noszącym szkaplerz Maryja zapewnia opiekę w trudach i niebezpieczeństwach życia zarówno względem duszy, jak i ciała,
– w znaku szkaplerza Maryja obiecała szczęśliwą śmierć i zachowanie od wiecznego potępienia,
– każdy kto nosi szkaplerz jest złączony z zakonem karmelitańskim i ma udział w jego duchowych dobrach za życia i po śmierci.
Z końcem XV wieku do powyższych łask dołączono tzw. przywilej sobotni oparty na objawieniu, jakie miał otrzymać papież Jan XXII, któremu Maryja obiecała, że każdy noszący szkaplerz i zachowujący czystość według swego stanu zostanie uwolniony z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci. W 1910r. św. papież Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza metalowym medalikiem.
Pobożna praktyka noszenia szkaplerza wyraża naszą pewność co do macierzyńskiej pomocy Najświętszej Maryi Panny. Maryja nigdy nas bowiem nie opuszcza, bierze nas za rękę i każdego dnia prowadzi bezpieczną drogą, opiekuje się nami i pomaga przezwyciężać trudności, grzechy i pokusy. Ci, którzy z pobożnością noszą szkaplerz mogą więc liczyć na to, że macierzyńska opieka Matki Bożej sięga także poza granice naszej śmierci – prowadzi nas w wieczną i szczęśliwą przyszłość. Szkaplerz może służyć nam jako wielka pomoc za życia, ale także po naszej śmierci. Nie jest jednak jakimś amuletem, mającym chronić nas przed nieszczęściem, ale może się on przyczynić do uświęcenia życia i otrzymywania potrzebnych nam łask, a przede wszystkim do jeszcze większej miłości do Matki Bożej. Noszenie szkaplerza oznacza także poświęcenie się Niepokalanemu Sercu Maryi, a to nakłada na nas pewne obowiązki – każdy powinien naśladować w swym życiu cnoty Maryi, a szczególnie cnotę czystości i pokory, szerzyć cześć do Maryi, odmawiać codziennie wyznaczoną prze kapłana modlitwę oraz nieustannie nosić na sobie poświęcony szkaplerz. Kto więc decyduje się nałożyć szkaplerz powinien stale żyć w zjednoczeniu z Maryją, dla Maryi, przez Maryję i w Maryi.
Katarzyna Paciorkowska
