U stóp Karpat Wschodnich, na wzgórzu, wokół którego wije się rzeka Wiar leży niewielka miejscowość o nazwie Kalwaria Pacławska, zwana Jerozolimą Wschodu. Jest to niewielka wioska położona około 25 km na południe od Przemyśla. Miejsce ciche, spokojne ale równocześnie atrakcyjne turystycznie, z zachowanym zespołem zabudowy małomiasteczkowej z drugiej połowy XIX wieku. Dlaczego o tym piszę? Dlaczego właśnie to miejsce wśród tylu atrakcyjnych na mapie Polski jest tym, do którego wracam, kiedy tylko zawitam na Podkarpacie? Otóż w tej miejscowości, na szczycie wzgórza mieści się Sanktuarium Matki Bożej Kalwaryjskiej i Znalezienia Krzyża Świętego oraz Klasztor Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (Franciszkanów). Kalwaria Pacławska jest najważniejszym ośrodkiem pielgrzymkowym w archidiecezji przemyskiej. Osada wraz z klasztorem, założona w 1665 roku przez Andrzeja Maksymiliana Fredro, przekazana została w ręce franciszkanów by przede wszystkim upowszechniać kult Męki Pańskiej. Topografia terenu przypomina krajobraz Jerozolimy. Wzgórze, na którym stoi klasztor symbolizuje Golgotę a sąsiednie wzgórze zostało nazwane Górą Oliwną. Oba wzniesienia przecina dolina symbolizująca Dolinę Jozafata a płynąca tą doliną rzeka Wiar – potok Cedron. Stąd miejsce to jest także określane mianem Jerozolimy Wschodu. Na zalesionych zboczach gór zostały rozlokowane kaplice i wytyczono plan dróżek kalwaryjskich. Kaplice obejmują: 28 stacji – Dróżki Pana Jezusa i 14 stacji – Dróżki Pogrzebu i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Dzisiejsza Bazylika została wybudowana w latach 1770-1775, konsekrowana 29 września 1776 roku. Jest to kościół trójnawowy, wybudowany na planie krzyża, zorientowany na wschód, o wystroju barokowym. Bogato zdobiony ołtarz główny z krzyżem w części centralnej zajmuje całą powierzchnię ściany szczytowej prezbiterium a po obu jego stronach znajdują się ozdobne stalle oraz ambona. W południowym skrzydle świątyni, w bocznej kaplicy znajduje się ołtarz z XVIII wieku z cudownym obrazem Matki Bożej Kalwaryjskiej. Jest to wizerunek Matki Chrystusa, przedstawionej jako Królowa. W prawej ręce trzyma berło, lewą ręką podtrzymuje Swojego Syna. Pan Jezus w lewej ręce trzyma kulę ziemską a prawą ręką błogosławi. Wyjątkowość tego obrazu to przedstawienie Maryi z odsłoniętym uchem. Spowodowało to, że modlący się w tym miejscu pielgrzymi nadali Matce Boskiej Kalwaryjskiej miano Matki Boskiej Słuchającej. Jest świadectwem tego, że Maryja wysłuchuje próśb i oręduje za nami u Swego Syna. Obraz bardzo szybko zasłynął cudami i łaskami. Naprzeciwko obrazu Maryi, w północnej części kościoła stoi krypta ze szczątkami Czcigodnego Sługi Bożego O. Wenantego Katarzyńca, przyjaciela św. O. Maksymiliana Kolbe, który pisał o nim: „Nie silił się na czyny nadzwyczajne, ale zwyczajne nadzwyczajnie wykonywał”.
Właśnie dla piękna tego miejsca, dla ciszy i spokoju otaczającego mury świątyni, jej wnętrza, szumu starych drzew na placu przed bazyliką pielgrzymuję na Kalwarię Pacławską. W tak urodziwym otoczeniu mogę pokłonić się Matce Boskiej Kalwaryjskiej, podziękować za to, że mnie wysłuchuje. Klęcząc przed wizerunkiem Matki Boskiej Słuchającej w pięknej barokowej świątyni mogę przedstawić swoje troski i prosić o Jej wstawiennictwo u Syna. W dzisiejszym zabieganym świecie szukamy spokoju i piękna. Chcąc choć na chwilę wyrwać się z wiru współczesności, udajemy się na obrzeża swoich miast, w miejsca gdzie czas płynie jakby zmienionym rytmem. Gdzie można na chwilę przystanąć, rozejrzeć się dokoła i umocnić na duchu. Takim właśnie miejscem jest Kalwaria Pacławska. Planując wakacyjny wyjazd w południowo-wschodnie rejony Polski, zapraszam do odwiedzenia Kalwarii Pacławskiej. Na miejscu znajduje się Dom Pielgrzyma, który oferuje zakwaterowanie oraz pełną obsługę w zakresie gastronomicznym grup pielgrzymkowych zorganizowanych oraz pielgrzymów indywidualnych.
W bardzo wielkim skrócie starałem się przedstawić Sanktuarium Matki Bożej Kalwaryjskiej i Znalezienia Krzyża Świętego w Kalwarii Pacławskiej. By zapoznać się szerzej z historią i architekturą klasztoru i bazyliki oraz z osobą Czcigodnego Sługi Bożego O. Wenantego Katarzyńca zapraszam do odwiedzenia strony: https://kalwaria.franciszkanie.pl.
Stanisław Kurdybacha
