Święty Jakub Apostoł, znany również jako Jakub Większy (łac. Iacobus Maior), był jednym z dwunastu apostołów Jezusa Chrystusa. Urodził się w Betsaidzie nad Jeziorem Genezaret jako syn Zebedeusza i Salome, brat Jana Ewangelisty. Jego życie i działalność miały ogromny wpływ na rozwój wczesnego chrześcijaństwa.
Jakub, podobnie jak jego brat Jan, był rybakiem zanim został powołany przez Jezusa. Zostali oni wezwani, gdy naprawiali sieci rybackie nad Jeziorem Genezaret. Jakub i Jan są często wymieniani razem w Ewangeliach, obaj byli blisko Jezusa i należeli do jego najbliższego kręgu uczniów, obok Piotra. Jezus nadał Jakubowi i Janowi przydomek “Synowie Gromu” (Boanerges), co może sugerować ich gorliwość i temperament. Istnieje kilka epizodów w Ewangeliach, które podkreślają ich impet, jak na przykład prośba o możliwość zajęcia miejsc po prawej i lewej stronie Jezusa w jego królestwie, co wywołało niezadowolenie innych apostołów. Jakub był jednym z trzech apostołów, którzy byli świadkami Przemienienia Jezusa na górze Tabor, gdzie Jezus ukazał się w chwale wraz z Mojżeszem i Eliaszem. Był także jednym z apostołów, którzy towarzyszyli Jezusowi w ogrodzie Getsemani w noc jego pojmania.
Święty Jakub był pierwszym apostołem, który poniósł śmierć męczeńską. Został ścięty mieczem na rozkaz króla Heroda Agryppy I około roku 44 n.e. w Jerozolimie. Jego śmierć jest opisana w Dziejach Apostolskich (12, 1-2). Jest to jedyny apostoł, którego męczeństwo jest bezpośrednio opisane w Nowym Testamencie.
Jakub Większy jest szczególnie czczony w Hiszpanii. Legenda głosi, że po męczeńskiej śmierci św. Jakuba w Jerozolimie jego ciało zostało przewiezione przez morze do Hiszpanii i pochowane w miejscu, które obecnie znane jest jako Santiago de Compostela. To miejsce, znajdujące się w Galicji na północnym zachodzie Hiszpanii, stało się jednym z najważniejszych ośrodków pielgrzymkowych chrześcijaństwa, porównywalnym z Jerozolimą i Rzymem. Około roku 813 biskup Teodomir z Iria Flavia, prowadzony przez cudowne światło, odkrył tam grób świętego. Na tym miejscu powstało sanktuarium, które z czasem stało się celem pielgrzymek.
Sanktuarium szybko zyskało na znaczeniu, a w XI wieku rozpoczęto budowę monumentalnej katedry, która została ukończona w XIII wieku. Katedra w Santiago de Compostela jest znana ze swojej majestatycznej architektury i wspaniałego barokowego ołtarza głównego, pod którym znajdują się relikwie św. Jakuba. Jednym z najbardziej znanych obrzędów w katedrze jest rytuał hugi – przytulanie figury św. Jakuba za głównym ołtarzem.
Camino de Santiago, znane również jako Droga Świętego Jakuba, to sieć pielgrzymkowych szlaków prowadzących do Santiago de Compostela. Droga ta jest symbolem duchowego i fizycznego odrodzenia. Pielgrzymi wędrujący tą drogą noszą charakterystyczne muszle, symbol św. Jakuba, jako znak swojego celu i wytrwałości. Muszla św. Jakuba, często widoczna na drogowskazach i szlakach, wskazuje pielgrzymom drogę.
Święty Jakub jest często przedstawiany w ikonografii z atrybutami pielgrzyma, takimi jak muszla, kij pielgrzymi, kapelusz z szerokim rondem i sakwa. Jego symbolem jest również miecz, który przypomina o jego męczeńskiej śmierci.
Święty Jakub Większy jest patronem Hiszpanii, rybaków i pielgrzymów. Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest 25 lipca. Apostoł odegrał kluczową rolę w szerzeniu chrześcijaństwa i jest symbolem odwagi i gorliwości w wierze. Jego kult, zwłaszcza w Europie, przyczynił się do rozwoju pielgrzymek i integracji kulturowej w średniowieczu, a Camino de Santiago jest do dziś ważnym symbolem jedności duchowej i kulturowej Europy.
