Zarządzenie Biskupa Koszalińsko-Kołobrzeskiego
dotyczące zasad bezpieczeństwa i higieny oraz duszpasterstwa w czasie epidemii koronawirusa SARS-CoV-2
Gwałtownie rozszerzająca się epidemia jest dla nas wszystkich bardzo trudnym doświadczeniem. Od 17 października br. w całym kraju władze państwowe wprowadzają nowe narzędzia do walki
z koronawirusem. W tym czasie szczególnie powinien nam towarzyszyć duch solidarności
i braterstwa. Biorąc pod uwagę nasze możliwości wspierajmy tych, którym jest teraz szczególnie trudno. Bardzo proszę, aby Parafialne Zespoły Caritas, wspólnoty kościelne, skauci, harcerze, młodzież z Oazy i KSM-u, otoczyły opieką osoby starsze, chore i samotne. Proszę, aby w tym trudnym czasie nikt nie pozostawał bez opieki.
Wyrazem naszej miłości i wzajemnej odpowiedzialności za siebie są przyjęte w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej reguły bezpieczeństwa i higieny wydawane przeze mnie w kolejnych wskazaniach i zarządzeniach. W związku z tym przypominam o dotychczas obowiązujących zasadach oraz przekazuję dodatkowe postanowienia, które należy wdrożyć podczas liturgii
i innych działań duszpasterskich na terenie całej diecezji.
Proszę o przyjęcie ze zrozumieniem poniższych wytycznych i ścisłe ich przestrzeganie, nawet jeśli wierni wprost nie zgłaszają takich oczekiwań lub wydaje się, że w danej parafii nie ma takich potrzeb. Proszę również o jasne ich komunikowanie wiernym, co zwiększa komfort uczestnictwa w życiu Kościoła. Biorąc pod uwagę zagrożenie, z którym mierzymy się jako wspólnota Kościoła, wszystkie wskazania dotyczące duszpasterstwa w czasie SARS-CoV-2 będą od dnia dzisiejszego wydawane w formie zarządzeń, a nie jak dotychczas w formie wskazań.
- Dyspensa
W nawiązaniu do Komunikatu Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski z dnia
16 października 2020 r., wobec nowych obostrzeń sanitarnych podczas zgromadzeń religijnych, mając na uwadze zagrożenie zdrowia oraz życia (zgodnie z kan. 87 § 1, kan. 1245 i kan. 1248 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego), niniejszym udzielam dyspensy od obowiązku niedzielnego uczestnictwa we Mszy Świętej do dnia 28 listopada 2020 r. następującym wiernym:
- osobom w podeszłym wieku;
- osobom z objawami infekcji (np. kaszel, katar, podwyższona temperatura, itp.);
- osobom, które czują trudny do pokonania lęk przed zarażeniem;
- osobom, które nie będą mogły skorzystać z możliwości uczestnictwa we Mszy św. ze względu na ograniczenie liczby wiernych w kościołach w strefach tzw. „czerwonej”
i „żółtej”.
- Uczestnictwo wiernych w sprawowanych liturgiach i innych działaniach duszpasterskich
- Strefa żółta:
- w uroczystościach religijnych może uczestniczyć maksymalnie 1 osoba na 4m2.
- Strefa czerwona:
- podczas uroczystości religijnych nie więcej niż 1 osoba na 7m2.
Inne, ewentualne ograniczenia będą przekazywane po ukazaniu się Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów.
- Udzielanie Komunii Świętej
- Podczas każdej liturgii należy umożliwić wiernym przyjęcie Komunii Świętej zarówno bezpośrednio do ust, jak i na rękę. Przypominam, że prawo liturgiczne Kościoła dopuszcza jako równoważne, dwie formy przyjmowania Komunii św. O formie tej decyduje każdy wierny,
w sposób wolny i nieskrępowany. Naszą zaś sprawą, jako duszpasterzy, jest w tej sytuacji epidemiologicznej, zadbać o bezpieczeństwo i podać porządek udzielania Komunii św., zachowując tym samym szacunek do wyboru wiernych, co do sposobu, w którym chcą przyjąć Komunię św. - Za każdym razem należy wyraźnie ogłosić porządek przyjmowania Komunii Świętej. Należy utworzyć oddzielne rzędy dla przyjmujących Komunię Świętą bezpośrednio do ust i na rękę. Jeśli obecny jest jeden szafarz, komunikuje on najpierw rząd przyjmujących na rękę, a następnie rząd przyjmujących do ust. Jeśli jest większa liczba szafarzy, wówczas każdy z nich komunikuje
w oddzielnym rzędzie. - Kapłan lub inny szafarz rozdający Komunię Świętą winien bezpośrednio przed, jak i po tej czynności, zdezynfekować ręce, a podczas niej mieć nałożoną maseczkę.
- Sakrament pokuty i pojednania
Należy zadbać o należyte zabezpieczenie konfesjonałów, co jest ważne zwłaszcza w kontekście zbliżającego się okresu spowiedzi przed Uroczystością Wszystkich Świętych oraz przed Bożym Narodzeniem.
- Wolno spowiadać poza konfesjonałami, w przygotowanych do tego pomieszczeniach.
- Nie wolno używać tzw. konfesjonałów zamkniętych (szafowych).
- W konfesjonałach na kratkach najlepiej od strony penitenta oraz spowiednika należy umieścić folie ochronne i wymieniać je przynajmniej raz w tygodniu.
- W konfesjonałach należy umieścić środek do dezynfekcji z dozownikiem rozpylającym, prosząc penitentów, aby każdy po sobie zdezynfekował folię.
- Bierzmowania
Wobec obecnej sytuacji epidemiologicznej i ograniczeniach w liczbie osób mogących uczestniczyć we Mszach św. w kościołach oraz zasadach funkcjonowania szkół w strefach żółtej
i czerwonej, należy zawiesić wszystkie bierzmowania do odwołania.
- Spotkania grup i wspólnot parafialnych
Zasadnym wydaje się być przeniesienie wszystkich spotkań grup i wspólnot parafialnych do kościołów.
- Uroczystość Wszystkich Świętych i modlitwa na cmentarzach
- W związku ze zbliżającą się Uroczystością Wszystkich Świętych i Dniem Zadusznym należy zachęcać wiernych do indywidualnego nawiedzania cmentarzy, rozkładając odwiedziny grobów swoich bliskich na całą oktawę uroczystości (proszę przypomnieć o możliwości uzyskania odpustu).
- Wobec ograniczeń sanitarnych dotyczących liczby osób mogących uczestniczyć
w zgromadzeniach publicznych, należy zrezygnować z uroczystości na cmentarzach w dniu
1 listopada, a zamiast tego zaprosić wiernych do udziału w liturgiach sprawowanych w ciągu dnia w świątyniach. Zamiast jednej tradycyjnej procesji można zaproponować nabożeństwa za zmarłych w kolejnych dniach listopada (Agenda liturgiczna diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej,
ss. 448-460). Można też zwiększyć liczbę odprawianych Mszy św. w kościołach.
- Wizyta duszpasterska (tzw. kolęda)
- W najbliższym roku w Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej nie odbędzie się wizyta kolędowa
w tradycyjnej formie. - Zamiast odwiedzin przez duszpasterzy w domach należy zaprosić mieszkańców do kościoła
w mniejszych grupach na wieczorną Mszę św., np. mieszkańców poszczególnych ulic lub małych miejscowości. Intencją tej Mszy św. winna być modlitwa za zaproszonych danego dnia parafian. - Podczas Mszy św. należy wygłosić okolicznościową homilię oraz odmówić modlitwę błogosławieństwa nad zebranymi i pozostałymi w domach mieszkańcami, zwłaszcza chorymi. Można także poświęcić wodę, którą wierni przyniosą do kościoła w ich własnych naczyniach,
a po poświęceniu zabiorą do domów. - Po liturgii należy poprowadzić kolędowanie oraz rozmowę, poruszającą bieżące kwestie parafialne. Wskazane jest też rozdanie modlitwy do odmówienia w domach.
- Warto zachęcić wiernych, by po powrocie do domów odprawili celebrację „liturgii rodzinnej”, odmawiając modlitwę, której tekst otrzymali w świątyni, oraz kropiąc mieszkanie wodą święconą (teksty modlitw zostaną przygotowane dla parafii w odpowiednim czasie).
- Środki ochrony osobistej
Maseczek lub przyłbic zakrywających nos i usta winni używać:
- wierni uczestniczący w liturgii, chyba że mają zwolnienie wynikające z przeciwskazań medycznych,
- pracownicy kościelni w sytuacjach kontaktu z innymi osobami (np. podczas zbierania składki czy w czasie przygotowania paramentów w świątyni, w której przebywają inne osoby),
- służba liturgiczna podczas liturgii i przygotowania do niej, z wyjątkiem diakona, lektora
i psalmisty w momentach czytania lub śpiewu, - celebransi – przynajmniej podczas rozdawania Komunii św. i procesji przez świątynię.
Parafia powinna zaopatrzyć się w dozowniki płynu dezynfekującego (spis certyfikowanych preparatów dezynfekujących – link w treści e-mail), które należy ustawić przy drzwiach wejściowych (lecz nie w kropielnicach). Należy ponadto przy drzwiach wejściowych umieścić przypomnienie o obowiązku stosowania maseczek i liczbie osób mogących uczestniczyć
w liturgiach sprawowanych w świątyni w zależności od strefy, w której dany kościół lub kaplica się znajduje.
Zachęcam ponadto, aby na zakończenie Mszy św. powrócić do praktyki śpiewu Suplikacji
w intencji ustania epidemii, za chorych i personel medyczny oraz w intencji zmarłych. Proszę także, aby wezwać wiernych do modlitwy błagalnej o ocalenie przed rozprzestrzenianiem się wirusa. Można zaproponować odmawianie Koronki do Bożego Miłosierdzia, każdego dnia, jeśli to możliwe, w Godzinie Miłosierdzia pomiędzy godz. 15:00 a 16:00. Niech w naszych intencjach różańcowych na stałe wpisze się modlitwa o powstrzymanie epidemii.
Z serca dziękuję Duszpasterzom, Osobom Konsekrowanym i Wiernym Świeckim za codzienny wysiłek budowania wspólnoty Kościoła w trudnych czasach epidemii. Szczególnie dziękuję służbie zdrowia, służbom sanitarnym i wszystkim wolontariuszom opiekującymi się chorymi, życzę wszystkim obfitości Bożego błogosławieństwa na każdy dzień.
Koszalin, dnia 16 października 2020 r.
Znak: B 23 – 27/20
+ Edward Dajczak
Biskup Koszalińsko-Kołobrzeski
